انواع سهام در قانون تجارت
انواع سهام در قانون تجارت، اگر ارزش سرمایه های یک شرکت را به هزار بخش مساوی تقسیم کنیم، در این صورت هر بخش از سرمایه این شرکت به یک سهم تبدیل خواهد شد. به هر کدام از این بخش های مساوی سهم و به مجموعه ای از آن سهام می گوییم. (ثبت شرکت در اصفهان)

هر شخصی می تواند تعدادی از این بخش ها را که سهام این شرکت هستند خریداری کند. و درصدی از مالکیت این شرکت سهامی را به دست بیاورد. انواع سهام در قانون تجارت عبارتند از سهام بانام ، سهام بی نام و سهام ممتاز . در ادامه مقاله با هر یک از این اصلاحات آشنا خواهیم شد.
سهام با نام چیست
یکی از انواع سهام در قانون تجارت سهام بانام است. سهمی که به شخص مشخصی تعلق دارد و نام او روی ورقه سهم درج شده است سهم با نام نام دارد. ممکن است یا نام شخص روی ورقه سهم درج شود یا فقط به اسم سهم با نام اکتفا گردد. در دفتر سهام شرکت شماره سهم و نام سهامدار ثبت می شود. زیرا هیچ نقل و انتقالی بدون ثبت فاقد اعتبار قانونی نیست. مطابق ماده 25 ق.ت : انتقال سهام در دفتر شرکت باید به ثبت برسد. و صاحب سهم یا وکیل آن باید آن را تصدیق کنند.
این سهام چون در دفتر شرکت ثبت می شوند هنگام گم شدن یا از بین رفتن هیچ خطری متوجه صاحب آن سهم نمی شود. قانون برای بعضی از شرکت ها فقط سهام با نام را برای انتشار مجوز می دهد. مانند قانون امور بانکی که باید سهام آنان بانام باشد. همچنین در شرکت های سهامی به دلیل اینکه شرکا افراد مشخص می باشند در اساسنامه فقط انتشار سهام بانام را تجویز می کنند. ولی اصولاً اساسنامه شرکت نمی تواند معامله سهام را منع کند. انتقال و فروش سهام بانام با ظهرنویسی امکان ندارد. از نظر مالیاتی سهام مالیاتی چون متعلق به دولت هاست و افراد نمی توانند از زیر بار مالیات شانه خم کنند باید سهام بانام دریافت کنند.
سهام بی نام چیست
سهمی که روی آن نام صاحب سهم درج نمی گردد و به راحتی و بدون تشریفات قابل انتقال است سهم بی نام نام دارد. مطابق ماده 24ق.ت : سهم بدون اسم به صورت سند در وجه حامل است و دارنده آن مالک شناخته می شود. مگر آن که خلاف آن ثابت شود. هر گونه مقرراتی که در اساسنامه برای نقل و انتقال سهام پیش بینی شده است اعتبار قانونی دارد.
سهام بی نام چون نام صاحب آن مشخص نیست و به آسانی قابلیت فروش دارد مورد توجه بسیار از مردم است. اما در مقابل تمام منافع آن در صورت گم شدن یا دزدیده شدن حقوق صاحب سهم تضییع می شود.

تبدیل سهام بی نام و با نام
در صورت تجویز در اساسنامه سهام بی نام و با نام قابل تبدیل هستند و قانون مقرراتی برای آن مقررنموده است. در اکثر کشورها تبدیل این سهام بدون هیچ تشریفاتی قابلیت انجام دارد. زیرا حق کسی با این تبدیل ضایع نمی شود. در ادامه مقاله با تبدیل تبدیل سهام بی نام به سهام با نام و یا بالعکس تبدیل سهام با نام به بی نام آشنا خواهیم شد.
تبدیل سهام بی نام به سهام با نام
ابتدا در روزنامه کثیرالنتشاری که اگهی های شرکت را منتشر می کند 3 نوبت هر یک به فاصله 5 روز منتشر. و یک مهلت که کمتر از شش ماه از اولین اگهی نباشد به صاحبان سهام داده می شود. تا برای تبدیل آن به مرکز شرکت مراجعه کنند. پس از تاریخ فوق کلیه سهام بی نام شرکت باطل می شود. اگر سهامداران به اگهی شرکت توجه نکنند طبق ماده 45 سهام بی نام آن ها باطل می شود و تبدیل به سهام بانام می شود. و از طرق بورس یا حراج فروخته می شود.
تبدیل سهام با نام به بی نام
یک نوبت آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی شرکت در آن درج می شود منتشر می شود و مهلت آن نباید کمتر از 2 ماه باشد. تا پس از انقضاء تاریخ مذکور برابر تعداد سهام با نام ، سهام بی نام در وجه حامل دریافت کنند.
در تمامی تبدیل سهام ها شرکت باید اداره ثبت شرکت ها را از این تغییرات مطلع سازد.

سهام عادی
دسته بندی دیگر انواع سهام در قانون تجارت سهام عادی و ممتاز است. سهامی که برای عده ای از سهام داران مزایای خاصی در نظر نگرفته باشند و دارای حقوق و مزایای متساوی باشند عموماً سهام عادی هستند و این سهام دارای حقوق ذیل می باشند:
1- رای در مجامع تشکیل شده شرکت
2- تقدم در خرید سهام جدید
3- دریافت نمودن سود شرکت
4-گرفتن بهای سهام پس از انحلال شرکت از باقی مانده دارایی شرکت
5-اطلاع از فعالیت های شرکت
سهام ممتاز
اگر سهامی برای عده ای از سهام داران مزایای مخصوصی در نظر گرفته باشد سهام ممتاز هستند. مطابق ماده 35 ق.ت : شرکت سهامی می تواند طبق تجویز اساسنامه و به موجب رای مجمع عمومی سهام ممتاز ارائه دهد که از سایر سهام مزایا و رجحان داشته باشند.
برای تصویب سهام ممتاز باید مجمع عمومی موسسان با حد نصاب صاحبان سهام و مقررات مجمع عمومی و ماده 74 ق.ت آن را تصویب کنند. سهام ممتاز نسبت به سایر سهام از مزایای خاصی بهره مند هستند و دارای منافعی به شرح ذیل هستند:
1-منافع آن بیش از منافع سهام عادی است. مثلا در اساسنامه قید می شود دو برابر سود بیشتر به دارندگان سهام ممتاز تعلق بگیرد.
2-قبل از تقسیم منافع پورسانتاژ معینی به سهام ممتاز پرداخت می شود. به طور در مثال در اساسنامه قید می شود در ابتدا 7 درصد سود به سهام ممتاز پرداخت شود. سپس اگر سودی باقی ماند بین سهامداران بطور مساوی تقسیم شود.
3-در مواقع انحلال شرکت اگر دارایی شرکت برای کلیه مبالغ سهام اکتفا نکند ابتدا بهای سهام ممتاز پرداخت می شود و الباقی بین سهام عادی.
4-در مجامع عمومی سهام ممتاز دارای دو یا چند رای می شود. مطابق ماده 68 ق.ت : هیچ یک از سهامداران در زمان رای گیری دارای تفاوت نیستند مگر اینکه در اساسنامه قید شده باشد.
5-هیئت مدیره از بین صاحبان سهام ممتاز انتخاب می شود.